DAHİLDE İŞLEME REJİMİ KAPSAMINDA FİRE VE İKİNCİL İŞLEM GÖRMÜŞ ÜRÜN
I.GİRİŞ
Dahilde işletme rejimi, son zamanlarda adı sık sık gündeme gelen bir gümrük rejimidir. Dünya piyasa fiyatlarından hammadde temin etmek suretiyle ihracatı artırmak ihraç ürünlerine uluslar arası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak ihraç pazarlarını geliştirmek ve ihraç ürünlerini çeşitlendirmek amacıyla firmaların gümrük vergilerini ödemeden ve ticaret politikası önlemlerine tabi olmadan (anti damping vergisi, gözetim önlemleri, kotalar gibi) hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşya, ambalaj ve işletme malzemesi ithal edebilmelerine imkan tanıyan özel bir gümrük rejimidir.
II. FİRE, VERİMLİLİK
Dahilde İşleme Rejimi Tebliği
Madde – 3 Tanımlar;
İşlem görmüş ürün : İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl veya ikincil işlem görmüş ürünü,
Fire : İşleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıkları,
İkincil işlem görmüş ürün : İşlem faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlen görmüş ürün dışındaki ürünü,
İfade eder.
İşletme faaliyetleri sırasında işlemin tabiatı gereği kayıplar söz konusu olabilir. Bir kaybın fire olarak kabul edilebilmesi için;
-Kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilip, imha olması,
-Ekonomik değerinin bulunmaması gerekir.
Asıl işlem görmüş ürün dışında oluşan ve ekonomik değeri bulunan tüm yan ürünler ikincil işlem görmüş ürün statüsündedir. Ekonomik sektördeki fire tanımı ile Dahilde işleme rejimi mevzuatındaki fire tanımı arasında farklılık bulunduğundan belge sahibi firmaların ikincil işlem görmüş ürün konusunda çok dikkatli olmaları gerekir.
III. YAPILAN YENİ DÜZENLEME
Dahilde İşleme Rejimi (Dahilde İşleme İzin Belgesi ve Dahilde İşleme İzni) kapsamında bugüne kadar kabul edilen fire uygulamasına Dış Ticaret Müsteşarlığının bakış açısındaki değişikliği 31.05.2010 tarih 120003174 sayılı kararı bildirilmiştir.
Devletin Denetim Birimleri (özellikle Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulu tarafından görevlendirilen Gümrük Müfettişleri) konuya hassasiyet göstermektedir. Gerçekleştirilen denetim işlemlerinde ihracatçı Firmaların geriye dönük yaşadıkları sıkıntılara ve cezai işlemlere ilişkin kolaylık sağlanabilmesi adına (13.11.2010) Resmi Gazete de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile;
İhracat taahhüdü kapatılmış Dahilde İzin Belgesi/Dahilde İşleme İzni kapsamında, geriye dönük Belge/ İzin kapsamında “İkincil İşlem Görmüş Ürün” bulunduğunun Belge/ İzin sahibi Firma sahibi tarafından Müsteşarlığa bildirilmesini müteakip Belge /iznin revize edilmesinin müteakip vergilerinin ödenmesi sonrasında ilgili Belge/ izinlerin müeyyide uygulanmaksızın kapatılması kararı alınmıştır.
Dahilde İşleme Rejimi Kararında Değişiklik Yapılması Hakkında Karar
Geçici madde 16 : Bu madeninin yürürlülüğe girdiği tarihten önce düzenlenmiş ve ihracat taahhüt hesabi kapatılmış Dahilde İşleme İzin Belgesi/ Dahilde İşleme İzni kapsamında ithal edilen eşyadan elde edildiği ihracat taahhüt hesabının kapatılmasına müteakip anlaşılan ikincil işlem görmüş ürünün ilgili firma tarafından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde Müsteşarlığa başvurulması Müsteşarlıkça taahhüt kapatma işleminin münhasıran bu amaçlara geri alınması, ilgili belgede buna yönelik revize işlemi yapılması suretiyle ihracat taahhüdüne ilave edilmesi ve bu ürüne ilişkin ithalat vergilerinin, Gümrük Yükümlülüğünün başladığı tarihte geçerli olan vergi oranları ile Belge – İznin revize edilen gerçekleşme oranları üzerinden hesaplanan miktar ve birim fiyat alınarak ödenmesi halinde söz konusu Dahilde İşleme İzin belgeleri/ Dahilde İşleme İzinlerine ilişkin taahhüt hesapları Belge/ İzin kapsamında ikincil işlem görmüş ürün ile ilgili müeyyide uygulanmaksızın kapatılır ve bu ürün ile ilgili olarak bu kararın diğer hükümleri çerçevesinde yerine getirilmesi gereken yükümlülükler sona erer.
IV.SONUÇ
Yukarıda belirtilen değişiklik çerçevesinde Firmanıza ait taahhüt hesabı kapatılmış Dahilde İşleme İzin Belgeleri/ Dahilde İşleme İzinleri kapsamında Dahilde İşleme Tebliğinde belirtilen “Fire” tanımının dışında kalan ve dolayısıyla “İkincil İşlem Görmüş Ürün” vasfına sahip ürünlerin bulunması durumunda Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca yayımlanan ve bilgilerinize sunulan 17.1.2005 tarih 2005/ 8391 sayılı Kararnamenin eki Dahilde İşleme Rejimi Kararına eklenen geçici madde uyarınca işlem gerçekleştirilmesi;
13.11.2010 tarihinde Resim gazetede yayınlanan Bakanlar kurulu kararında belirtilen 6 aylık zaman süresini geçirilmemesini önemle bilgilerinize sunarız.