Sosyal Güvenlik Kurumu 01 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girecek olan 15 adet tebliğ yayımladı. Konunun önemi bakımından zaman yitirilmeden tüm tebliğlerin gözden geçirilerek uygulamanın bu çerçevede yapılmasını hatırlatmak isteriz.
1. HİZMET BORÇLANMA İŞLEMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ;
Bu tebliğ ile, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun hizmet borçlanmalarına ilişkin hükümleri 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe girecektir.
Söz konusu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalılar ile bunların hak sahiplerinin borçlanabilecekleri süreler Kanunun 41, 46 ve geçici 4 üncü maddeleriyle düzenlenmiştir.
2. İSTEĞE BAĞLI SİGORTA İŞLEMLERİ HAKKINDA TEBLİĞ;
Bu tebliğ ile, 31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun isteğe bağlı sigortalılığa ilişkin hükümleri 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe girecek olup, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ise 28/08/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
5510 sayılı Kanunla yapılan düzenleme gereğince 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren isteğe bağlı sigortalı olanlar ile bu Kanundan önce 506, 1479 ve 5434 sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalı olup prim ödemeye devam eden sigortalılar hakkında aşağıda açıklanan usul ve esaslar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
3. KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI UYGULAMA TEBLİĞİ;
Bu Tebliğ, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa tabi işyeri, işverenler, sigortalı, hak sahipleri ile diğer ilgili kişi ve kuruluşlar açısından, kısa vadeli sigorta kolları işlemlerinin ve genel sağlık sigortası bakımından sağlık hak sahipliği işlemlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.
4. 5510 SAYILI KANUNUN 8 İNCİ MADDESİNİN YEDİNCİ FIKRASININ UYGULANMASI HAKKINDA TEBLİĞ;
Bu Tebliğin amacı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 8 inci maddesinin yedinci fıkrası gereğince bankalar ve kamu idareleri ile diğer kuruluşların, işlem yaptığı kişilerin sigortalılık bakımından tescilli olup olmadığını kontrol etme yükümlülüğü ve bu yükümlülüğe istinaden işlem yaptığı kişilerin kimlik bilgilerinin Kuruma bildirilmesi ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.
5. 5510 SAYILI KANUN GEREĞİNCE SİGORTALI SAYILANLAR, SAYILMAYANLAR, SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI, KURUMA BİLDİRİLMESİ VE SONA ERMESİ HAKKINDA TEBLİĞ;
31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sigortalı sayılma, sigortalılığın başlangıcı ve sona ermesine ilişkin hükümleri 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe girecek olup, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 28/08/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış bulunmaktadır.
5510 sayılı Kanunun sosyal sigorta hükümleri ile getirilen hak ve yükümlülükler ve sosyal sigorta işlemlerine ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
6. 5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU UYARINCA İŞYERLERİNİN TESCİLİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ;
Bilindiği gibi, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “İşyeri, işyerinin bildirilmesi, devri, intikali ve nakli” başlıklı 11 inci, “Bilgi ve belge isteme hakkı, bilgi ve belgelerin Kuruma verilme usulü” başlıklı 100 üncü ve “Sigortalı tesciline, sigorta sicil numarasına ve dış temsilciliklerdeki görevlilere ilişkin geçiş hükümleri” başlıklı geçici 11 inci maddelerinde, işyerlerinin tescili, işyeri bildirgesinin düzenlenmesi ile Kuruma gönderilmesine ilişkin hükümlere yer verilmiş ve bu hükümlere aykırılığın yaptırımları “Kurumca verilecek idari para cezaları” başlıklı 102 nci maddesinde belirtilmiştir.
28/8/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde ise, işyerlerinin tescili, işyeri bildirgesinin düzenlenmesi ve Kuruma gönderilmesine ilişkin hükümler, “İşyerlerinin Tescili” başlıklı üçüncü kısmı oluşturan 29 ila 36 ncı maddelerinde düzenlenmiştir.
2008 yılının Ekim ayı başından başlanılarak, işyerinin tesciline ilişkin hükümlerin uygulamasına dair hususlar aşağıda açıklanmıştır.
7. 5510 SAYILI KANUN GEREĞİNCE GENEL SAĞLIK SİGORTALISI SAYILANLAR, SAYILMAYANLAR, SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI, KURUMA BİLDİRİLMESİ HAKKINDA TEBLİĞ;
31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3), (4), (5), (6), (7), (8) ve (10) numaralı alt bentleri ve aynı fıkranın (f) bendi ile bu bentlere ilişkin geçici 12 nci madde hükümleri 01/07/2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup, diğer bentleri ise 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe girecektir.
5510 sayılı Kanun gereğince genel sağlık sigortalısı sayılanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin Kuruma bildirilmesine ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
8. AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİNİN SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA VERİLMESİNE VE PRİMLERİN ÖDENME SÜRELERİNE DAİR USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ;
Bilindiği gibi, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun; “Prim belgeleri ve işyeri kayıtları” başlıklı 86 ncı, “Afet durumunda belgelerin verilme süresi ve primlerin ertelenmesi” başlıklı 91 inci ve “Bilgi ve belge isteme hakkı, bilgi ve belgelerin Kuruma verilme usulü” başlıklı 100 üncü maddelerinde, aylık prim ve hizmet belgelerinin düzenlenmesine ve verilmesine ilişkin hükümler, “Primlerin ödenmesi” başlıklı 88 inci maddesinde ise, ödemeye ilişkin hükümler yer almaktadır.
Sözkonusu hükümlerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesine dair 28/8/2008 tarihli, 26981 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde ise; “Aylık prim ve hizmet belgesinin düzenlenmesi verilmesi ve saklanması” başlıklı 109 uncu ve “Belgenin sonradan verilmesi” başlıklı 110 uncu maddelerinde, aylık prim ve hizmet belgelerinin düzenlenmesine ve verilmesine, “Sigorta primlerinin ödenme süresi ve erken ödeme” başlıklı 115 inci ve “Afet durumunda belgelerin verilme süresi ve primlerin ertelenmesi” başlıklı 116 ncı maddelerinde ise primlerin ödenmesine ilişkin hükümler düzenlenmiştir.
Gerek 5510 sayılı Kanunun, gerekse Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin yukarıda belirtilen maddelerinin uygulamasına ilişkin açıklamalar aşağıda yapılmıştır.
9. İŞVERENLERE VERİLEN DEVLET YARDIMI, TEŞVİK VE DESTEKLERDE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNDAN ALINACAK BORCU YOKTUR BELGESİNİN DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLARA DAİR TEBLİĞ;
Bu Tebliğ, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 90 ıncı maddesine 17/4/2008 tarihli ve 5754 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 54 üncü maddesi ile eklenen altıncı fıkrasının uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemekte; devlet yardımı, teşvik ve desteklerden yararlanacak olanları kapsamaktadır.
10. 5510 SAYILI KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (a) VE (b) BENTLERİ KAPSAMINDAKİ SİGORTALILAR İLE SADECE GENEL SAĞLIK SİGORTASINA TABİ SİGORTALILARIN PRİME ESAS TUTULACAK KAZANÇLARINA DAİR TEBLİĞ;
Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinin birinci fıkrasında; Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların, ikinci fıkrasında; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların, aynı maddenin dördüncü fıkrasında ise; sadece genel sağlık sigortasına tabi sigortalıların prime esas tutulacak kazançları belirtilmiştir.
Sözkonusu hükümlerin uygulanmasına ilişkin 28/8/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde, prime esas tutulacak kazançlar, “Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları” başlıklı 103 üncü, “Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları” başlıklı 104 üncü ve “Yalnızca genel sağlık sigortasına tabi olanların prime esas aylık kazançları” başlıklı 106 ncı maddelerinde düzenlenmiştir.
Sözkonusu hükümler bağlamında, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında bulunan sigortalılar ile yalnızca genel sağlık sigortasına tabi olanların prime esas tutulacak ve tutulmayacak kazançları aşağıda açıklanmıştır.
11. 5510 SAYILI KANUNUN 100 ÜNCÜ MADDESİNİN UYGULANMASI HAKKINDA TEBLİĞ;
Bu Tebliğin amacı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 100 üncü maddesi gereğince, Kurum tarafından kişilerin sosyal güvenliklerinin sağlanması, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Kanuna göre Kurum alacaklarının takip ve tahsili ve 5510 sayılı Kanunla Kuruma verilen görevlerin yerine getirilmesi ile sınırlı olmak kaydıyla, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, gerçek ve tüzel kişiler, kamu kurumları, kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan bilgi ve belge isteme yetkisinin usul ve esaslarını düzenlemektir.
12. GELİR/AYLIK ÖDEME VE YOKLAMA İŞLEMLERİ HAKKINDA TEBLİĞ;
Bu Tebliğin amacı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve bu Kanunla mülga/bazı hükümleri mülga kanunlara göre gelir/aylık almakta olan gelir/aylık sahiplerinin ödeme ve yoklama işlemlerinin usul ve esaslarını belirlemek ve düzenlemektir.
13. 5510 SAYILI KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (a) VE (b) BENDİ KAPSAMINDA SİGORTALI OLANLAR İLE HAK SAHİPLERİNİN TAHSİS İŞLEMLERİNE İLİŞKİN TEBLİĞ;
Bu Tebliğin amacı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sosyal sigorta hükümleri ile getirilen kısa ve uzun vadeli sigorta kollarından bağlanan gelir ve aylıklar ile öngörülen yardımlara ilişkin usul ve esasları belirlemek ve düzenlemektir.
14. 5510 SAYILI KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (a) VE (b) BENDİ KAPSAMINDA SİGORTALI OLANLAR İLE BUNLARIN HAK SAHİBİ ÇOCUKLARININ MALULİYET İŞLEMLERİ HAKKINDA TEBLİĞ;
Bu Tebliğin amacı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun malullük sigortası hükümleriyle getirilen hak ve yükümlülükler ile malullük işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek ve düzenlemektir.
15. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SİGORTASI BAKIMINDAN İŞVERENİN, ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN VE SİGORTALILARIN SORUMLULUĞU İLE PEŞİN SERMAYE DEĞERLERİNİN HESAPLANMASIYLA İLGİLİ İŞLEMLER HAKKINDA TEBLİĞ;
Bu Tebliğin amacı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleriyle getirilen işveren, üçüncü şahıslar ve sigortalıların sorumluluğu ile peşin sermaye değerlerinin hesaplanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek ve düzenlemektir.