13.01.2011 tarihinde 6102 kanun numarası ile kabul edilen ve 14.02.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan’yeni Türk Ticaret Kanunu, 1 Temmuz 2012 itibariyle yürürlüğe girmiştir. Bugün itibariyle üzerinden yaklaşık 3,5 yıllık bir süre geçmesine ve birkaç değişiklik yapılmasına rağmen yeni TTK halen çoğu konularda eksik kalan yönleriyle eleştirilmeye devam edilmektedir.
6102 sayılı yeni TTK İle iki sermaye şirketi arasındaki farklı avantaj ve dezavantajlar yazımız konusudur.
Anonim şirket ile başlayalım:
ANONİM ŞİRKETLER;
1. Tek kişi ile kurulabilir ortak sayısı sınırsızdır.
2. 50.000 – TL Esas sermaye, 100.000.- TL Kayıtlı sermaye ile kurulabilir.
3. Tahvil çıkarılabilir.
4. Pay devri kolayca gerçekleştirilebilir. Noterden yapılma mecburiyeti yoktur. Hamiline yazılı pay senetlerinde teslim yeterlidir. Ticaret sicilde tescil mecburiyeti yoktur,
5. Şirket pay senedinin 2 yıl geçtikten sonra satılması durumunda elde edilen kazanç tutarı vergiye tabi değildir.
6. Halka açılma imkanı vardır.
7. Ortağın kamu borçlarından sorumluluğu yoktur. Anonim Şirketlerde ortağın vergi, SGK ve şirketin diğer borçlarından dolayı hiçbir sorumluluğu yoktur. Tek sorumluluğu taahhüt ettiği sermaye borcunu ödemesidir.
8. Şirket sözleşmesi ancak esas sermayenin yarısına tekabül eden ortakların kararıyla değiştirilebilir.
9. Sermayesi 250.000 – TL ve üstünde olan şirketler bir avukatla danışmanlık anlaşması yapmak zorundadır.
10. Ortakların şirkete verdiği emanet paralar, ödünçler, borçlar hiçbir koşul belirtilmeden hemen iade edilebilir.
11. Şirket organı Genel Kurul ve Yönetim Kurulundan oluşmaktadır.
12. Halka açık ya da halka kapalı olup olmadığına bakılmaksızın tüm AŞ’lerde “Kayıtlı Sermaye Sistemini” kabul etmek mümkün olup, genel kurul toplantısı yapılmaksızın kayıtlı sermaye tavanına kadar sermayeyi artırma yetkisi Yönetim kuruluna tanınmıştır.
13. Ek ödeme yükümlülüğü mevcut olmayıp, ortaklar sadece sermaye taahhüdü ile sorumlu tutulabilirler.
14. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Anonim Şirketlerin GK Toplantılarının Usul ve Esasları ile bu Toplantılarda Bulunacak Bakanlık Temsilcileri Hakkındaki Yönetmelik Hükümlerinin 32. Maddesinde detaylı olarak hangi GK toplantılarında bakanlık temsilcisinin bulunması gerektiği tek tek sayılmıştır.(örneğin; sermaye artırımı, azaltımı, birleşme, bölünme, tür değiştirme, amaç ve konu değişikliği vb gibi..)
15. E-Genel Kurul (Elektronik Genel Kurul) ve Yönetim Kurulu yapabilme imkânı tanınmıştır, (TTK mad 1527 ve AŞ. Genel Kurullarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ve Tebliğ)
16. AŞ’lerde Şirketin feshi ile ilgili şirket ortaklarına bir hak tanınmamıştır.
17. Ödünç para bulmak için borç senetleri (tahvil) çıkarabilir. (TTK md. 504).
LİMİTED ŞİRKETLER
1. Tek kişi ile kurulabilir. Azami ortak sayısı 50 kişidir.
2. 10.000 TL Esas sermaye ile kurulabilir.
3. Tahvil çıkaramazlar, Tahvil çıkaramadığı gibi menkul değerlerle ilgili aracılık faaliyetinde bulunamazlar
4. Şirket pay senedinin satışı genel kurul onayı gerekli olup satış noterden yapılmalıdır. Ticaret sicilden de tescil edilmesi gerekmektedir.
5. Şirket hissesi kaç yıl sonra satılırsa satılsın elde edilen kazanç gelir vergisine tabidir.
6. Halka açılma imkanı yoktur.
7. Ortağın kamu borçlarından sorumluluğu vardır. Şirketin Vergi, SGK primi borçlarının tahsil edilemeyen kısmından tüm malvarlığıyla sorumludur.
8. Şirket sermayesinde esas sermaye öngörülmemişse şirket ortaklarının 2/3 ünün kararıyla değiştirilebilir.
9. Limited şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu yoktur.
10. Ortaklardan alman tüm emanetler ve ödünç paralar, ancak tüm alacaklar ödendikten sonra geri ödenebilir,
11. Limited şirketler için sigortacılık faaliyeti yapma yasağı kaldırılmıştır.(Daha önceki uygulamada şirket türü olarak sadece A.Ş. ler sigortacılık faaliyeti yapabiliyorlardı,)
12. Şirket organı Genel Kurul ve Müdür/Müdürler Kurulundan oluşmaktadır.
13. Anonim şirketlerden farklı olarak kayıtlı sermaye sistemi kabul edilmemiştir. Bu sebeple Ltd’nin sermaye artırımı yapabilmesi için genel kurul toplantısı yapmaları gerekir.
14. Ortaklar şirket sözleşmesiyle, esas sermaye payı bedeli dışında kanunda öngörülen hallerde ek ödeme ile de yükümlü tutulabilirler.
15. Yeni TTK’da limited şirketin ortaklarına kâr payı avansı dağıtabileceği düzenlenmiştir. Yeni TTK’nın ilgili maddelerinin verdiği yetkiye dayanılarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan Kâr Payı Avansı Dağıtılması Hakkında Tebliğ’de kâr payı avansı dağıtım şartları, ödenmesi ve yönetim organının görevlerine ilişkin bilgiler ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.
Tebliğ uyarınca, ara dönem finansal tablolara göre kâr edilmiş olması ve genel kurul kararın kâr payı avansı dağıtımına ilişkin karar alması durumunda limited şirket kâr payı avansı dağıtabilecektir.
16. Hiçbir Ltd toplantısında Bakanlık Temsilcisinin bulunmasına gerek yoktur. (TTK mad.407 ve 617, Madde Bakanlık temsilcisine ilişkin olan hükümlerin kıyasen uygulanamayacağını belirtmiştir, Aynı zamanda, Anonim Şirketlerin GK Toplantılarının Usul ve Esasları ile bu Toplantılarda Bulunacak Bakanlık Temsilcileri Hakkındaki Yönetmelik sadece AŞ’lerden bahsetmiştir.)
17. Sermaye Şirketi olması sebebiyle e-Genel Kurul (Elektronik Genel Kurul)ve Müdürler Kurulu yapabilme imkanı AŞ’lerde olduğu gibi Limited Şirketlere de tanınmıştır.
18. Yeni TTK ile ortaklara haklı sebeple şirketin feshini isteme hakkı tanınmıştır.
Yukarıda yaptığımız değerlendirmeler neticesinde Anonim Şirketlerin Limited şirketlere göre daha avantajlı olduğunu söyleyebiliriz.Pay senetleri devri,hamiline hisse senedi çıkarma tahvil çıkarma vs.gibi avantajlar ile AŞ’ler daha avantajlı konumdadır.
Konuyla ilgili olarak Şükrü Kızılot’un yazısı da aşağıdaki gibidir:
Siz daha limited şirketinizi anonime çevirmediniz mi?
Çünkü limited şirketlerin neredeyse hiçbir avantajı kalmadı.
Yeni TTK ile anonim şirketlere, “çok özel avantajlar” sağlandı.
10 AYRI AVANTAJ
Hangi birisini anlatalım, o kadar çok ki…
1. Anonim şirketler, önceden “en az 5 kişi” ile kurulabiliyordu. Yeni TTK, bir kişilik anonim şirket kurulmasına olanak sağladı. Mevcut anonim şirketler de tek kişiliğe dönüştürülebilir.
2. Anonim şirkette, (yönetim kurulu üyesi olmayan) ortağın, şirketin vergi ve SSK primi borçlarından dolayı bir kuruş dahi sorumluluğu yok. Limited şirketlerde ise, ortaklar şirketteki hisseleri oranında bu borçlardan sorumlu.
3. Anonim şirkete, dışarıdan bir kişi “yönetim kurulu üyesi” olabilecek. Bu durumda, şirketin yüzde 100 payına sahip ortağın, hiç bir sorumluluğu olmayacak.
4. Anonim şirketin ortağı olan emeklilerin, emekli aylıklarından yüzde 15 Sosyal Güvenlik Destekleme Primi (SGDP) kesilmez. Limited şirket ortağı emeklilerden ise yüzde 15 SGDP kesilir.
5. Anonim şirket, halka açılabilir. Limited şirket için böyle bir olanak yok.
6. Anonim şirket hamiline veya nama pay senedi çıkartabilir. Limited şirkette, hamiline pay senedi yok.
7. Gerçek kişilere ait anonim şirket hissesi, iki yıl geçtikten sonra “pay senedi devri” şeklinde yapılırsa, elde edilen kazanç, tutarı ne olursa olsun vergilendirilmez (GVK. Mük. Md. 80/1). Limited şirketlerde ise, pay senedi devri söz konusu olmadığından, pay devri 10 yıl sonra da yapılsa, “değer artışı kazancı” olarak gelir vergisine tabi (GVK Mük. Md. 80/4).
8. Limited şirket ortaklarından en az birinin, “müdür” olması gerekiyor. Bu da müdürün şirketin vergi ve sigorta primi borçlarından, bütün malvarlığı ile sorumlu olması anlamına geliyor. Anonim şirketlerde ortaklardan en az birinin “müdür” ya da “yönetim kurulu üyesi” olması gibi bir zorunluluk yok.
9. Limited şirketlerde, pay devri için diğer ortakların onayı ve ardından ticaret sicilinde tescil ve ilanı gerekiyor. Anonim şirket pay devrinde, bunların hiçbiri gerekmiyor.
10. Organizasyon ve kurumsallaşma yönünden de anonim şirket, limited şirkete kıyasla çok avantajlı.
Avantajlar, yukarıda sıralanan 10 avantajla sınırlı değil. Burada, belli başlı avantajları sıraladık.
İZLENECEK YOL HARİTASI
Limited şirketin, anonim şirkete dönüşümünde, örnek uygulama, dilekçeler, belgeler, makaleler vs’ye neksymm.com’dan ulaşabileceğiniz, yapılacak bazı işlemler var. Örneğin;
* Şirket müdürü/müdürler kurulu tarafından tür değiştirme kararı alınacak.
* Bilanço/Ara bilanço çıkartılacak.
* YMM veya SMMM tarafından öz varlık tespit ile tescile tabi aktiflerin değer tespiti raporu düzenlenecek.
* Yeni kurulacak olan A.Ş.’nin esas sözleşmesi düzenlenecek.
* Müdür/müdürler kurulu tarafından tür değiştirme planı hazırlanacak.
* Müdür/müdürler kurulu tarafından tür değiştirme raporu hazırlanacak (KOBİ’lerde zorunlu değil).
* Tür değiştirme iş ve işlemleri ortakların incelemesine açılacak.
* Tür değiştirme planı ve eki esas sözleşme genel kurulun onayına sunulacak.�
* Tür değiştirme planının genel kurulda ortakların dörtte üçünün kararı ile kabul edilmesi gerekiyor.
* Tür değiştirme evrakı ile yeni tür şirket esas sözleşmesi MERSİS’ e girilecek.
* Yeni tür şirket esas sözleşmesi ile tür değiştiren şirketin genel kurul toplantı tutanağı notere onaylatılacak.
* Genel kurul kararı ve yeni şirketin tescili için ticaret siciline başvurulacak.
* Genel kurul kararı ve yeni tür şirket Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan ettirilecek.