5458 Sayılı Kanunlara göre hizmet sürelerinin çakışması konulu 12-156 Ek Genelge yayınlanmıştır.
G E N E L G E
12-156.EK
04/03/2006 tarihli ve 26098 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5458 sayılı Kanunun 16’ncı maddesinde, 08/06/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu, 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı Kanunlardan birine tabi sigortalı iken, aynı sürede bir diğer sosyal güvenlik kurumuna adına prim ödendiği anlaşılan sigortalılardan yersiz tahsil edilen prim asıllarının, sigortalı ya da hak sahiplerinin talebi, T.C. Emekli Sandığı bakımından ayrıca kurumların da talebi halinde işsizlik sigortası primi hariç olmak üzere hizmetlerin çakıştığı sürede prim borcu aslına mahsup edilmek üzere en geç 6 ay içinde tabi olması gereken sosyal güvenlik kurumuna devredileceği, çakışan hizmet süresine ilişkin devredilen miktarın prim borcu aslını karşılamaması halinde, bakiye prim borcunun ilgili kanun hükümlerine göre sigortalıdan veya 5434 sayılı Kanuna tabi kurumdan tahsil edileceği, sosyal sigorta kanunlarındaki sigortalılığın tespiti ile hizmetlerin birleştirilmesine ait hükümlerin saklı olacağı, bu nitelikte olup bu Kanunun yürürlük tarihine kadar çakışan hizmet süreleri sosyal güvenlik kurumlarınca iptal edilmemiş olan sigortalıların da bu Kanun hükümlerinden yararlandırılacağı öngörülmüştür.
Kanunun uygulanması ile ilgili olarak T.C. Emekli Sandığı, Kurumumuz ve Bağ-Kur yetkilileri ile ortaklaşa hazırlanan tutanakta;
1- Çakışan sürelere ait prim asıllarının sigortalı ya da hak sahiplerinin mutlaka talebi alındıktan sonra, ilgili sosyal güvenlik kurumuna devredileceği, gecikme zamları ile diğer alınan ödemelerin aktarılmayacağı, T.C. Emekli Sandığı bakımından ayrıca kurumların da talebinin alınacağı,
2- İlgili sosyal güvenlik kurumuna aktarılması gereken primin diğer kurumda geçen sürelere ait prim asıllarını karşılayıp karşılamadığına ya da fazla olup olmadığına bakılmaksızın devredileceği,
3- İşsizlik sigortası primleri Sosyal Sigortalar Kurumunca Türkiye İş Kurumuna aktarıldığından, çakışma sürelerinde ödenen işsizlik sigortası primlerinin ilgili kurumlara devredilmeyeceği,
4- Birden fazla sosyal güvenlik kurumuna tabi hizmetlerin çakıştığının anlaşılmasından sonra, çakışan sürelere ait prim asıllarının, çakışan sürelerdeki prim borcu aslına mahsup edilmek üzere en geç 6 ay içinde sigortalının bağlı olması gereken diğer sosyal güvenlik kurumuna devredileceği, 6 aylık sürenin primlerin transfer aşamasına geldiği tarihten itibaren başlatılacağı,
5- Kurumlar arası hizmet çakışmalarının olduğu sürelerde sigortalı adına ödenen prim asıllarının tamamının ilgili kuruma devredileceği, ancak devredilen miktarın prim borcu aslını karşılamaması halinde, bakiye prim borcunun ilgili kanun hükümlerine göre sigortalıdan veya 5434 sayılı Kanuna tabi kurumdan tahsil edileceği, çakışan hizmetlerden primi ödenmemiş süreler ile sigortalının çakışmayan süreler dışındaki borcu için hiçbir şekilde prim aktarımının yapılmayacağı,
6- Prim veya keseneklerin ilgili kurumlara aktarılması sırasında kurum-iştirak payı ile işçi-işveren hisselerinin ayrı ayrı belirtileceği,
7- Çakışan hizmet süreleri için her iki kuruma da prim ödendiğinin tespiti halinde, prim veya kesenek aktarımının yapılmayacağı, sigortalı ya da hak sahiplerinin talebi halinde her kurumun kendi mevzuatına göre ilgililere iade edeceği,
8- Birden fazla sosyal güvenlik kurumunda geçen hizmetlerin çakışıp çakışmadığının tespitinin 2829 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda yapılacağı,
9- 1479 sayılı Kanunda değişiklik yapan 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1’inci maddesi ile 4956 sayılı Kanunun Geçici 18’inci maddesine göre vergi borçlanması talebinde bulunan Bağ-Kur sigortalılarının 20/04/1982-04/10/2000 tarihleri arasında vergi borçlanması yaptıkları süreler Bağ-Kur tarafından sadece gün ve kazanç olarak değerlendirildiğinden, söz konusu sürede diğer kurumlara tabi çalışıldığının tespit edilmesi halinde, ilgili kurumlarca çakışan sürelere ait prim asıllarının Bağ-Kur’a aktarılmayacağı,
10- Kanunun yürürlüğe girdiği 01/04/2006 tarihine kadar sosyal güvenlik kurumlarınca iptal edilmemiş olan sigortalıların çakışan hizmetleri için de aynı şekilde işlem yapılacağı,
11- Bağ-Kur ve Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalılarının birden fazla ilde geçen hizmet süreleri varsa en son çalışmanın geçtiği işyerinin bağlı olduğu Müdürlükçe, T.C.Emekli Sandığı iştirakçisi olanlar için de T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce prim iadesinin yapılacağı,
12- 5458 sayılı Kanun uygulaması ile ilgili olarak mutabakata varılan konularda her kurumun kendi teşkilat birimlerine gerekli duyuruları yapmaları,
Kararlaştırılmıştır.
Buna göre, söz konusu Kanun kapsamına giren sigortalıların çakışan sürelere ilişkin prim asıllarının gerek diğer kurumlara devredilmesi, gerekse Kurumumuzca devralınması halinde yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır.
I- 5458 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE KURUMUMUZCA YÜRÜTÜLECEK OLAN İŞLEMLER
A- Çakışan Hizmet Sürelerinden Kurumumuza Tabi Geçen Hizmetlerin Geçerli Sayılması
1- Kurumumuza tabi hizmetlerin diğer sosyal güvenlik kurumlarında geçen hizmetlerle çakıştığının tespiti halinde, çakışan sürelere ait primler/kesenekler, sigortalı ya da hak sahiplerinin talebi olmadan diğer kurumlardan istenmeyecektir.
2- Çakışan hizmet sürelerinden Kurumumuza tabi hizmetlerin geçerli olduğunun ve sigortalının da borcu bulunduğunun anlaşılması durumunda, ilgili kurumdan çakışan sürelere ait prim asılları istenecektir.
3- Çakışan hizmet sürelerinin tespiti işlemlerinin sonuçlandırılmasından sonra Kurumumuz yazısının intikalinden itibaren 6 ay içerisinde ilgili sosyal güvenlik kurumu, sigortalının primlerini/keseneklerini devredecektir.
4- İlgili sosyal güvenlik kurumu, devrettiği sürelere ait her ay için tahsil ettiği prim/kesenek miktarını, gün sayısını, hizmet başlangıç ve bitiş tarihlerini bildirecektir.
5- Aktarılacak prim aslının, Kurumumuzdaki prim borcu aslını karşılayıp karşılamadığına ya da fazla olup olmadığına bakılmaksızın tamamı devredilecektir.
6- Devredilen prim/kesenekler ait oldukları aya mahsup edilecektir.
7- Devredilen miktar, isteğe bağlı veya 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalıların prim borcu aslını karşılamaması halinde, bakiye prim borcu 506 sayılı Kanunun 80’inci maddesi ve 2925 sayılı Kanunun 33’üncü maddesinin (b) fıkrası gereğince sigortalı veya hak sahiplerinden tahsil edilecektir.
Örnek : 01/01/2000 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortaya devam eden sigortalı (A), 2000 yılı Mart, Nisan ile Temmuz, Ağustos aylarına ait primlerini ödememiş, ancak, 15/01/2000-30/11/2000 süresinde Bağ-Kur’a prim ödemiştir. Bağ-Kur’ca bu sigortalı için söz konusu aylara ait primler devredileceğinden mahsubu aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
YIL AY GÜN İBS PRİM TUTARI BAĞ-KUR’CA İADE
EDİLEN TUTAR
2000 Mart 30 24.000.000-72.000.000 64.561.750
Nisan 30 30.000.000-90.000.000 80.702.188
Temmuz 30 30.000.000-90.000.000 80.702.188
Ağustos 30 30.000.000-120.000.000 80.702.188
TOPLAM 306.668.314
Bu örnekte, Bağ-Kur tarafından aktarılan miktar isteğe bağlı sigorta prim tutarları asgari ve azami sınırları arasında kaldığından, iade edilen tutarlar doğrudan primi ödenmeyen aylara mahsup edileceğinden, sigortalıdan tahsil edilecek bir miktar bulunmamaktadır.
8- Kurum hesaplarına aktarılan primlerin fazla olması halinde, bu tutarlar primi devreden kuruma iade edilmeyecektir.
B- Çakışan Hizmet Sürelerinden Diğer Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olanların Geçerli Sayılması
506 sayılı Kanuna tabi hizmet akdi ile çalışmakta olup primleri işverenleri tarafından ödenenler ile isteğe bağlı veya tarım sigortasına prim ödemekte olanlardan, diğer sosyal güvenlik kurumu sigortalısı/iştirakçisi olduğu tespit edilen sigortalıların çakışan hizmet sürelerine ait ödenen primleri Kurumumuzca ilgili sosyal güvenlik kurumuna aktarılacaktır.
Buna göre;
1- Sigortalı ya da hak sahiplerinin talebine istinaden hizmetin geçerli olduğu sosyal güvenlik kurumunca prim aktarımı istenecektir.
2- Aktarma yapılacak kurumda geçen sürelere ait prim borcu aslının karşılayıp karşılamadığına ya da fazla olup olmadığına bakılmaksızın, prim asıllarının tamamı devredilecektir.
3- Yasal süresi dışında tahsil edilen primlerin gecikme zammı ve diğer ödemelerin aktarımı yapılmayacaktır.
4- Sigortalıların hizmetlerinin çakışıp çakışmadığının tespiti yapıldıktan sonra, çakıştığı anlaşılan sürelere ait prim asılları ilgili sosyal güvenlik kuruluşunun talep yazısının intikali tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde sigortalının bağlı olması gereken diğer sosyal güvenlik kurumuna devredilecektir.
5- İşsizlik sigortası primleri Kurumumuzca Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğüne aktarıldığından, çakışan sürelerde işsizlik sigortası kapsamında bulunanların işsizlik sigortası primleri ilgili kurumlara devredilmeyecektir. Bu nedenle, sigortalının çakışan hizmet sürelerinin değerlendirilmesi sırasında işsizlik sigorta primi ödenip ödenmediğinin tespitinde gerekli özen gösterilecektir.
6- Sigorta primlerinin ilgili kurumlara aktarılması sırasında çakışan sürelere ait tahsil edilen prim miktarı, gün sayısı, varsa işe giriş ve işten çıkış tarihleri, 506 sayılı Kanunun 73’üncü maddesine göre tespit edilen sigortalı/işveren hisseleri ayrı ayrı belirtilmek suretiyle bildirilecektir.
İsteğe bağlı sigortalılarla, tarım sigortalıların primleri de her ay için ayrı ayrı belirtilecektir.
7- 1479 sayılı Kanunda değişiklik yapan 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1’inci maddesi ile 4956 sayılı Kanunun Geçici 18’inci maddesine göre vergi borçlanması talebinde bulunan Bağ-Kur sigortalılarının 20/04/1982-04/10/2000 tarihleri arasında vergi borçlanması yaptıkları süreler Bağ-Kur tarafından sadece gün ve kazanç olarak değerlendirildiğinden, söz konusu sürede Kurumumuza tabi sigortalılığın bulunması halinde çakışan sürelere ait prim asılları Bağ-Kur’a aktarılmayacaktır.
8- Mutlaka primin ödenip ödenmediği araştırılacak, çakışan sürelerde sigortalı veya işverence Kuruma herhangi bir prim ödemesi yapılmadığının anlaşılması durumunda prim aktarımı yapılmayacaktır.
II- ORTAK HUSUSLAR
1- Sigortalıların birden fazla sosyal güvenlik kurumunda geçen hizmetlerinin çakışıp çakışmadığı hususu, 2829 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda değerlendirilecektir.
2- Kurumumuza tabi hizmetleri diğer kurumlara tabi hizmetlerle çakışması nedeniyle iptal edilecek sigortalılara 5458 sayılı Kanun hükmünden faydalanmaları hususunda bilgi verilecektir.
3- Çakışan hizmet süreleri için sosyal güvenlik kurumlarına prim/kesenek ödenmiş ise, prim veya kesenek aktarımı yapılmayacak, sigortalı ya da hak sahiplerinin talebi halinde her kurum kendi mevzuatına göre primleri ilgililere iade edecektir.
4- 506 ve 2925 sayılı Kanunlara tabi geçen hizmetlerin isteğe bağlı sigortalılıkla çakışması veya 506 sayılı Kanunun Geçici 20’nci maddesine tabi sandıklarda geçen hizmetlerin sosyal güvenlik kurumlarına tabi geçen hizmetlerle çakışması hallerinde de bu Genelge ile talimatlandırılan esaslar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
5- Sigortalıların aynı sürede birden fazla sosyal güvenlik kurumuna tabi çalıştığının tespit edilmesiyle birlikte Kanunun yürürlüğe girdiği 01/04/2006 tarihine kadar henüz hizmet süreleri iptal edilmemiş olanlar için de aynı şekilde işlem yapılacaktır.
6- Sosyal güvenlik kurumlarında çakışan hizmetlerin Kurumumuza aktarılması halinde “600 05 99 01-Toptan Alınan Prim Gelirleri”, primlerin Kurumumuzca sosyal güvenlik kurumlarına aktarılması halinde ise “630.12.05.99-Diğer Sosyal Güvenlik Gelirlerinden İadeler” hesapları kullanılacaktır.
7- Prim asıllarının gerek diğer kurumlara aktarılması gerekse diğer kurumlardan devralınması halinde, dekont suretleri mutlaka sigortalı dosyalarına atılacaktır.
8- Hizmet çakışmalarının tespiti ile prim talebi veya primlerin ilgili kurumlara devredilmesi işlemleri, sigortalıların en son tabi olduğu sigorta il/sigorta müdürlüğünce gerçekleştirilecektir. İstanbul ve Ankara illerinde ise İhtiyarlık Sigorta Müdürlüklerince söz konusu işlemler yürütülecektir.
9- Sigortalıların mağduriyetlerine sebebiyet verilmemesi açısından, Kanunda öngörülen 6 ay içerisinde primlerin ilgili kuruma aktarımı yapılacak, diğer kurumlarca yapılacak aktarımların da aynı sürede yapılıp yapılmadığı takip edilecektir.
10- Denetim elemanlarının tespitleri sonucunda çakışan hizmetlerin haksız menfaat teminine yönelik olduğunun tespit edilmesi halinde bu Genelge uyarınca işlem yapılmayacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederiz.